یوقتی عبارت “پیوندهای ناشی از تروما” را می‌شنوید، ممکن است دو دوست را تصور کنید که به دلیل جدایی‌های مشابه به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند، یا زوجی که پس از تجربه‌های مشابه در کودکی، مانند طلاق والدین، عاشق هم شده‌اند. این تصور منطقی به نظر می‌رسد، با توجه به اینکه این عبارت اغلب به این شکل در اینترنت استفاده می‌شود. اما تعریفی که ممکن است در ذهن داشته باشید، لزوماً درست نیست.
برای مثال، بعد از اینکه تعدادی از رقصندگان حرفه‌ای از برنامه “Dancing with the Stars” حذف شدند، ویدیویی در تیک‌تاک منتشر کردند که در آن در دایره‌ای نشسته بودند و خود را در حال “پیوند خوردن به دلیل تروماهای اخیرشان” توصیف می‌کردند. در همین حال، شرکت‌کنندگان سابق برنامه “The Bachelor” ویدیویی منتشر کردند که در آن شوخی می‌کردند و می‌گفتند: “ما برای همیشه به دلیل این درام به هم پیوند خورده‌ایم.” اما ریچل پروجانسکی، دکترای روان‌شناسی و مدیر خدمات تروما در مرکز انگیزش و تغییر میگوید این تعاریف، نسخه‌ای عوامانه و رمانتیک از پیوندهای ناشی از تروما است.
افراد می‌توانند به دلیل تجربه‌های چالش‌برانگیز—مانند خدمت در ارتش یا پیوستن به انجمن‌های دانشجویی—به یکدیگر نزدیک شوند که این نزدیکی حس وفاداری ایجاد می‌کند. اما در واقعیت، “پیوند ناشی از تروما” به وابستگی عاطفی میان یک فرد و سوءاستفاده‌گر گفته می‌شود. در این نوع رابطه، دو عامل کلیدی وجود دارد:
- تفاوت قدرت
- الگوی تقویت متناوب که در آن سوءاستفاده‌گر گاهی “مهربان، شگفت‌انگیز و مراقب” است و گاهی “ترسناک، خشونت‌آمیز یا سوءاستفاده‌گر.”
این تناقض باعث می‌شود قربانی نتواند پیش‌بینی کند که کدام جنبه شخصیت سوءاستفاده‌گر واقعیت دارد و همین موضوع ارتباط را دشوار می‌کند.
روند خطی نیست
پیوندهای ناشی از تروما پیچیده هستند و نمی‌توانیم آن‌ها را به‌سادگی تعریف کنیم. “بسیاری از افراد فکر می‌کنند که اگر عشق وجود داشته باشد، دیگر نمی‌تواند پیوند ناشی از تروما باشد. اما حقیقت این است که عشق و تروما می‌توانند هم‌زمان وجود داشته باشند.”
پیوندهای ناشی از تروما می‌توانند بین هر کسی شکل بگیرند—خانواده، دوستان یا همکاران. اما معمولاً در روابط عاشقانه بیشتر دیده می‌شوند زیرا این نوع روابط معمولاً لایه‌های بیشتری از وابستگی عاطفی دارند.
اثرات منفی بر سلامت روان
این نوع رابطه، فارغ از اینکه با چه کسی باشد، معمولاً تأثیرات منفی بر سلامت روانی دارد. برای مثال، اگر در رابطه نوعی دست‌کاری عاطفی مانند گسل‌نمایی یا تغییر مقصر وجود داشته باشد که باعث شود فرد قربانی به واقعیت خود شک کند، این موضوع می‌تواند منجر به احساس اضطراب، ترس، انزوا، افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه شود.
چگونه یک پیوند ناشی از تروما شکل می‌گیرد؟
این پیوند از طریق چرخه‌ای شکل می‌گیرد که معمولاً با مرحله ماه‌عسل شروع می‌شود و به آن ختم می‌شود.
- در ابتدا، رابطه خوب است؛ در غیر این صورت، احتمالاً اصلاً شروع نمی‌شد.
- اما ممکن است به‌تدریج وارد مرحله‌ای از تنش شود که در آن سوءاستفاده‌گر ممکن است قربانی را نقد کند، از دوستان و خانواده‌اش جدا کند، یا باعث شود او به خودش شک کند.
- سپس سوءاستفاده می‌تواند به‌صورت عاطفی، جسمی یا جنسی نمایان شود.
چرخه‌ای که پیوند را تقویت می‌کند
برای تقویت وابستگی، سوءاستفاده‌گر به مرحله ماه‌عسل بازمی‌گردد که این موضوع قربانی را سردرگم‌تر می‌کند.
در این مرحله آشتی، سوءاستفاده‌گر ممکن است به‌صراحت عذرخواهی کند و همدلی قربانی را جلب کند، یا ممکن است قربانی را مقصر بداند و او را وادار کند که فکر کند این وضعیت تقصیر خودش است. برای مثال، ممکن است بگوید: “اگر تو آن حرف را نزده بودی، من هرگز این‌طور واکنش نشان نمی‌دادم.”
این چرخه باعث می‌شود پیوند ناشی از تروما تقویت شود زیرا قربانی اغلب به خاطرات مثبت آغاز رابطه یا لحظات خوب میان آن استناد می‌کند.
نشانه‌های پیوند ناشی از تروما چیست؟
نشانه‌های این نوع پیوند معمولاً ظریف و عمیقاً ریشه‌دار هستند. برخی از نشانه‌ها عبارتند از:
- اضطراب نسبت به تأیید یا حالت عاطفی سوءاستفاده‌گر
- تلاش مداوم برای کسب تأیید یا رضایت سوءاستفاده‌گر
- انزوا از دوستان و خانواده
- دفاع از رفتارهای سوءاستفاده‌گر
چگونه از چرخه خارج شویم؟
برای خارج شدن از چرخه، لازم است که ابتدا نقش قدرت و دینامیک‌های ناسالم را بپذیرید. کمک گرفتن از یک درمانگر یا مشاور به شناسایی مشکلات و یافتن راه‌حل کمک می کند. اما اگر سوءاستفاده‌گر نقش خود را نپذیرد یا شرایط امن نباشد، بهتر است سلامت روانی خود را در اولویت قرار داده و از رابطه خارج شوید.
به یاد داشته باشید که رهایی از این نوع رابطه زمان‌بر است و نیاز به صبر و مهربانی با خود دارد.
برای مطالب بیشتر وبلاگ نیمگل را مشاهده نمائید.
